تغییر رنگ دندان ها بعد از عصب کشی؛ از دلایل تا راه حل

محافظت از دندان آسیب دیده و نگهداری از آن همیشه اولویت دندانپزشکان بوده و هست. این یعنی دندان هر چقدر هم که آسیب دیده و پوسیده باشد، حفظ آن نسبت به کشیدن آن اولویت دارد. این ارزشمند بودن دندان را نشان میدهد. به همین دلیل است که عصب کشی دندان به جای کشیدن دندان برای دندان هایی که ریشه آنها آسیب دیده است مورد استفاده قرار میگیرد. نکته ای که در مورد عصب کشی وجود دارد این است که گاهی اوقات بعد از عصب کشی دندان تغییر رنگ میدهد. در این مقاله قصد داریم در مورد تغییر رنگ دندان ها بعد از عصب کشی صحبت کرده و روش های رفع آن را نیز توضیح دهیم.

تغییر رنگ دندان ها بعد از عصب کشی طبیعی است؟

به طور کلی تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی به دو عامل بستگی دارد :

1. خارج شدن رنگ مواد پر کننده دندان که و منتقل شدن این رنگ به لایه های بالاتر
2. خراب شدن دندان ( یا به اصطلاح مرگ دندان )

1) مواد مورد استفاده برای درمان ریشه دندان

موادی که از آنها برای پر کردن ریشه دندان و پالپ استفاده میکند، رنگ دارند. در نتیجه این احتمال وجود دارد که بعد از عصب کشی این رنگ از مواد پر کننده دندان خارج شود. خارج شدن رنگ باعث رنگ گرفتن لایه های خارجی تر دندان میشود. در این حالت ممکن است رنگ دندان به قرمز و یا نارنجی متمایل شود. ضمنا فراموش نکنید که این مواد در مرکز دندان قرار دارند. در نتیجه ممکن است با گذشت زمان تمام دندان به خودش رنگ بگیرد.

مورد دیگری که میتواند باعث تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی شود، استفاده از ماده آمالگام است. در صورتی که دندانتان را با آمالگام پر کرده باشید، ممکن است به مرور زمان دندان به رنگ خاکستری مایل به آبی در بیاید. با توجه به این موضوع، همانطور که در مقاله مربوط به پر کردن دندان و مواد آن گفتیم، از آمالگام برای پر کردن دندان های جلویی که در معرض دید هستند، استفاده نمیشود.

علاوه بر این موضوع، سفید کردن دندانی که به خاطر استفاده از آمالگام تغییر رنگ داده است بسیار مشکل است. همچنین داروها و مواد پر کننده حاوی اکسید روی یا نیترات نقره نیز میتوانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند.

2) از بین رفتن دندان ( مرگ دندان )

میتواند گفت عمده ترین دلیل تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی، نکروز است. با بازجذب و حل شدن بافتها، محصولات جانبی از تجزیه مواد ایجاد میشود. زمانی که نوبت به خون میرسد، این موضوع باعث میشود تا دندان ها رنگ قهوه ای مایل به زرد و یا فرمز به خود بگیرند.

در صورتی که مواد پر کننده ریشه دندان به صورت کامل حفره های ریشه را پر نکرده باشند، در سوراخهای باقی مانده، این مواد حاصل از تجزیه مرده تجمع پیدا میکنند. این موضوع باعث تغییر رنگ تاج خواهد شد. در این صورت نیز دندان به رنگ خاکستری در خواهد آمد.

آیا میتوان دندانی که پس از عصب کشی تغییر رنگ داده را سفید کرد؟

برای برطرف کردن مشکل تغییر رنگ دندان ها بعد از عصب کشی به طور کلی دو روش وجود دارد. در روش اول که به آن بلیچینگ داخلی دندان گفته میشود، دندانی که تغییر رنگ داده است، اصلاح رنگ میشود.

اما توجه کنید که این روش به صورت مستقیم با مدت زمانی که از عصب کشی گذشته است، ارتباط دارد. در صورتی که زمان زیادی گذشته باشد نمیتوان از این روش استفاده کرد.

برای افرادی که زمان زیادی از عصب کشی دندانشان گذشته است میتواند از روکش های سرامیکی و یا روکش های سرامیکی فلزی استفاده کرد.

بلیچینگ داخلی دندان چگونه است؟

اولین قدم برای استفاده از این روش، بررسی این موضوع است که چه چیزی باعث تغییر رنگ دندان شده است؟ برای بررسی علت، از عکس رادیولوژی یا همان اشعه ایکس استفاده میشود. دندانپزشک بعد از بررسی عکس، متوجه میشود که آیا مواد پر کننده ریشه دندان در وضعیت خوبی هستند یا خیر. اگر وضعیت مناسبی نداشتند، باید مجددا ریشه ترمیم شود و بعد فرآیند سفید کردن دندان صورت بگیرد.

در صورتی که دندان مشکلی نداشت، در تاج دندان، یک حفره ایجاد میشود. این حفره امکان دسترسی پزشک به پالپ دندان را فراهم میکند. از طریق این حفره کوچک ژل سفید کننده مخصوص وارد پالپ میشود. بین 3 تا 5 روز، در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد و همه شرایط مطلوب باشد، ژل سفید کننده دندان تعویض میشود.پس از آخرین جلسه درمان، محفظه پالپ پاکسازی شده و سپس دندان با مواد پر کننده جدید پر میشود.

قبل از بلیچینگ داخلی، چه اقداماتی لازم است؟

قبل از بلیچینگ اقدامات اولیه باید انجام شود تا دندان شرایط بلیچینگ داخلی را داشته باشد.

بلیچینگ داخلی و خارجی چه فرقی با هم دارند؟

یکی از سوالاتی که معمولا از طرف مراجعه کنندگان کلینیک ثمین دنتال مطرح میشود این است که چه تفاوتی بین بلیچینگ داخلی و خارجی دندان وجود دارد؟ زمانی که صحبت از بلیچینگ داخلی میشود، یعنی تمام اتفاقات باید در داخل و ریشه دندان صورت بگیرد. این یعنی درمان روی دندان های تخریب شده، عفونت کرده ای که از ناحیه ریشه پوسیده شده اند انجام میشود. به طور معمول، دندان در این موارد به شکل موضعی تغییر رنگ داده است اما در بلیچینگ خارجی داستان متفاوت است.

در بلیچینگ خارجی، روی سطح بیرونی دندان ها کار میشود. این یعنی روی همه دندانها، به صورت یک دست و کلی عملیات بلیچینگ و سفید سازی صورت میگیرد. در نتیجه نیازی به تراش کاری و سایر درمان ها وجود ندارد. بلیچینگ داخلی با تزریق مواد به داخل دندان و بلیچینگ خارجی با تماس مواد بلیچینگ به سطح خارجی دندان انجام میشود.

روش های مختلف انجام بلیچینگ داخلی

بلیچینگ داخلی به طور کلی به 4 دسته تقسیم میشود. در این بخش به صورت مجزا هر چهار بخش را توضیح خواهیم داد.

1) روش داخل مطب (In Office)

این روش حتما باید در مطب و به شکل حضوری انجام شود. دلیل آن هم این است که در این روش از محلول با قدرت بسیار بالا استفاده میشود. بعد از تزریق محلول به حفره ایجاد شده در دندان برای تکمیل درمان ممکن است نیاز باشد فرد چند بار به مطب پزشک مراجعه نماید. معمولا در این موارد فاصله تزریق حداقل یک هفته در نظر گرفته می شود تا تاثیر بلیچینگ بر روی سطوح دندان و قدرت خورندگی کم شود.

در زمان استفاده از این روش باید به صورت کامل دندان ایزوله شود. چرا که قدرت بالای محلول ممکن است به مینای دندان و لثه آسیب وارد کند.

در مواردی که نیاز به تاثیر بیشتر می باشد و شرایط به درستی کنترل شده باشد، ماده بلیچینگ را هم زمان در درون حفره و برای سطح استفاده می کنند که می شود گفت مجموع بلیچینگ داخلی و خارجی است.

2) روش قدم زنان (Walking) یا همراه

تفاوت این روش با روش اول در قدرت محلولی است که برای بلیچینگ داخلی استفاده میشود. در روش قبل به دلیل بالا بودن قدرت محلول، پزشک به اجبار باید بعد از مدتی محلول را از محل استفاده شده بردارد. اما در این روش پزشک محلول را تزریق کرده و سپس دندان را پانسمان میکند.

بیمار میتواند به مدت یک هفته زندگی عادی خود را داشته باشد و بعد از یک هفته دوباره باید به پزشک مراجعه کند تا پانسمان را باز کرده و درمان را تکرار کند. روش والکینگ یا همان قدم زنان، روشی است که باید پزشک دقت بیشتری به خرج دهد. تزریق باید به درستی انجام شده و امکان پانسمان برای دندان وجود داشته باشد.

3) روش ترکیبی (داخل مطب و همراه)

تلفیق روش های شماره یک و دو را روش ترکیبی میگویند. در این روش محلول با قدرت بالا در قدم اول تزریق میشود. بعد از زمان مشخصی که پزشک تشخیص میدهد، محلول از روی دندان برداشته شده و محلول بلیپینگ دوم که قدرت کمتری دارد تزریق میشود.

همانند روش دوم، بیمار یک هفته را با پانسمان سر کرده و بعد از یک هفته دوباهر به پزشک مراجعه میکند. این روش نیز مانند روش دوم تخصصی بیشتری نیاز دارد و پزشک باید مراقب عوارضی که میتواند دندان فرد را تحدید کند، باشد.

4) روش داخلی-خارجی (تری بلیچینگ)

در این روش که یک روش ترکیبی به حساب می آید، هم دندان های زنده و هم دندان های مرده، به صورت یکجا بلیچینگ را تجربه میکنند. توازن رنگ ایجاد شده روی دندان ها، یک نواختی مناسب و یک دست بودن دندانهای سفید، از جمله مزیت هایی است که این روش میتواند برای دندانهای مراجعه کننده به همراه داشته باشد.

دکتر ثمین حاتمی | مدیر کلینیک ثمین دنتال تهرانپارس

---

به طور کلی بلیچینگ روشی است که طرفداران بسیار زیادی دارد. 85 % بازدهی عددی قابل توجه است که میتوان آن را برای بلیچینگ انتظار داشت. دلیل رضایت بسیار زیاد افراد نیز همین است.

نکته ای که باید در مورد بلیچینگ داخلی و خارجی آن را گوشزد کنیم، اولویت است. در بلیچینگ داخلی، زمانی که لایه قبلی برداشته میشود و پزشک اقدام به تکرار درمان میکند، از برش کاری استفاده میشود. با توجه به این برشکاری، ممکن است در هر مرحله بخشی از دندان شما که بسیار ارزشمند است، از بین رفته و یا به دندان های کناری آسیب وارد شود. با توجه به این موضوع ما پیشنهاد میکنیم در قدم اول، از روش بلیچینگ خارجی استفاده شود. در صورتی که مشکل برطرف نشد، روش داخلی جایگزین روش خارجی شود.

عوارض بلیچینگ چه مواردی هستند؟

در این بخش عوارض بلیچینگ، که میتواند به دلیل انجام نشدن اصولی بلیچینگ برای فرد رخ دهد، بیان شده است.

1) سوختگی شیمیایی

سوختگی شیمیایی، یکی از عوارضی است که میتواند برای افرادی که بلیچینگ داخلی را تجربه میکنند به وجود بیاید. این اتفاق زمانی رخ میدهد که دندانپزشک در زمینه تشخیص ماده مناسب برای بلیچینگ و عدم ایزوله سازی اصولی، کم کاری کرده و یا تخصص و تبهر لازم را نداشته باشد.

2) تحلیل ریشه دندان

عارضه بعدی، تحلیل ریشه دندان  است که به صورت خارجی اتفاق میوفتد. اما در مورد این عارضه و تحلیل رفتن ریشه، برخی اعتفاد دارند که همان عامل سیاه شدن و تیره شدن دندان تاثیرگذار است. با این وجود، اگر قصد استفاده از این رو دارید، باید حتما به یک متخصص با تجربه مراجعه کنید تا مشکلات و عوارض بلیچینگ به حداقل برسد.

3) درد و سوزش

وجود هرگونه ترک و یا عدم پر شدگی در سطح دندان، باعث نفوذ مواد بلیچینگ به درون دندان شده و در نهایت باعث درد و سوزش خواهند شد. همچنین احتمال وارد شدن آسیب به لثه ها نیز وجود دارد.

4) دو رنگ شدن دندان ها

مورد بعدی که از عوارض بلیچینگ به حساب می آید، دو رنگ شدن دندان هاست. البته این مورد نیازی به نگرانی ندارد.   دو رنگ شدن دندان ها با روش های درمانی قابل برطرف شدن است. در صورتی که قصد درمان هم نداشته باشید و درمان تاثیری نداشته باشد، بعد از مدتی با سایر دندان ها همرنگ می شود.

چه زمانی بلیچینگ داخلی قابل انجام نیست؟

هر روش درمانی برای یک عده از افراد پیشنهاد شده و برای عده ای دیگر قابل اجرا نیست. این در مورد بلیچینگ داخلی و تغییر رنگ دندان ها بعد از عصب کشی نیز صدق میکند. در ادامه مواردی که فرد نمیتواند از این روش برای سفید کردن دندان استفاده کند، آورده شده است.

ماندگاری بلیچینگ داخلی

میزان ماندگاری این روش با میزان نگهداری و رعایت کردن فرد ارتباط مستقیمی دارد. به طور کلی نمیتوان گفت این روش یک روش دائمی است. چرا که خود دندان، به مرور زمان در صورت نداشتن یک سبک زندگی درست، تغییر رنگ میدهد. در ادامه مواردی که باعث میشوند، به مرور زمان تاثیر بلیچینگ دندان کم شده و دندان ها تغییر رنگ دهند، آورده شده است.